Myślenie i emocje

Problemy poznawcze

Problemy z myśleniem, pamięcią i koncentracją (czasem określane łącznie jako problemy poznawcze) występują często u osób chorych na SM. Wraz ze starzeniem się niektóre nasze zdolności poznawcze zaczynają się pogarszać. Jednakże u około połowy osób chorych na SM w pewnym momencie życia pojawiają się problemy z funkcjami poznawczymi.

Problemy z funkcjami poznawczymi mogą utrudniać funkcjonowanie pacjenta. Ludzie mogą doświadczać:

  1. Problemów z finalizacją swoich codziennych zadań
  2. Problemów z udziałem w dyskusjach grupowych
  3. Trudności w przetwarzaniu informacji
  4. Trudności w podejmowaniu decyzji
Problemy emocjonalne i psychologiczne

Od zmian nastroju do depresji i niepokoju, SM ma istotny wpływ na zdrowie emocjonalne. Ważne jest, aby nie przymykać oczu na własne dobre samopoczucie emocjonalne ani nie lekceważyć własnego samopoczucia w reakcji na rozpoznanie SM, ponieważ może to być skutek samego SM. 

SM może zaburzać przekazywanie sygnałów, które wpływają na nastrój. Badania sugerują, że depresja występuje częściej u osób chorych na SM niż w ogólnej populacji.

Problemy emocjonalne w przypadku SM mogą mieć szeroki zakres, mogą dotyczyć np.: 

  1. Depresji lub niepokoju
  2. Obniżonej samooceny
  3. Zmian nastroju
Postępowanie w przypadku problemów poznawczych

Pacjenci mogą znajdować sposoby radzenia sobie z trudnościami poznawczymi [Łącze do: Definicji zdolności poznawczych w słowniku pojęć], takie jak zapisywanie rzeczy, aby o nich nie zapomnieć lub przeznaczanie dłuższego czasu na wykonywanie pewnych zadań. Lekarz może także udzielić użytecznych porad. Może on pomóc w identyfikacji obszarów, w których pewna pomoc może być korzystna, a także zasugerować pewne ćwiczenia lub udzielić wskazówek.

Charlotte
Charlotte choruje na SM i stwierdza, że jej problemy poznawcze [Łącze do: Definicji zdolności poznawczych w słowniku pojęć] wpływają na jej codzienne życie; poniżej przedstawiono kilka z jej strategii radzenia sobie z objawami:

  1. Robienie częstszych przerw — jeżeli stwierdzasz, że nie potrafisz się koncentrować zbyt długo, rób regularne, ale krótkie przerwy
  2. Ustalaj ważność zadań — zacznij od zadań wymagających najwięcej uwagi i koncentracji i zostaw łatwiejsze na porę, gdy będziesz odczuwać większe zmęczenie
  3. Spróbuj medytacji i uważności — mogą one pomóc w relaksacji i poukładaniu myśli; zapraszamy na naszą stronę dotyczącą uważności i relaksacji, dostępną tutaj. [Łącze do: Strony dotyczącej uważności i relaksacji]
  4. Dbaj, by umysł był aktywny — stawiaj mózgowi wyzwania, robiąc różne rzeczy, czytając lub spotykając się z przyjaciółmi
  5. Dbaj o sprawność pamięci — jeżeli jest coś, co Cię pasjonuje i co lubisz, zapisz się na kurs, co może pomóc w utrzymaniu sprawności umysłu
Postępowanie w przypadku problemów emocjonalnych

W przypadku występowania problemów emocjonalnych, depresji, stresu, niepokoju lub innych niepokojących uczuć, istnieje wiele metod, które mogą pomóc. W wypadku problemów emocjonalnych najlepiej zwrócić się w tej sprawie do lekarza, który może zasugerować pomocne sposoby radzenia sobie z nimi. Nazywa się je czasem psychoterapią lub terapią psychologiczną. Poniżej podajemy kilka metod, które mogą zostać polecone:

  1. Terapia poznawczo-behawioralna (cognitive behavioural therapy, CBT) — jest to terapia pomagająca zrozumieć, w jaki sposób pewne sytuacje mogą wpływać na nasze myślenie i samopoczucie. Terapia ta może pomóc w używaniu strategii pomagających w przyjęciu nowych sposobów myślenia
  2. Uważność — omówiliśmy tę technikę medytacji dosyć obszernie w punkcie Skupienie i relaksacja, którą można znaleźć tutaj [Łącze do: Strony dotyczącej uważności i relaksacji]. Terapia ta pomaga w zrozumieniu i akceptacji własnych emocji
  3. Poradnictwo — rozmowa z drugą osobą może naprawdę pomóc w spojrzeniu na problemy z innej perspektywy i radzeniu sobie z różnymi sytuacjami

Omówienie pewnych spraw z przyjaciółmi, rodziną lub grupą wsparcia dla chorych na SM może przynieść ogromną ulgę. Więcej informacji na temat tego, jak znaleźć odpowiednie wsparcie i jak może ono pomóc można znaleźć tutaj [Łącze do: Strony dotyczącej wsparcia].

Referencje

•    Cognitive skills and normal aging. Materiał dostępny pod adresem: http://alzheimers.emory.edu/healthy_aging/cognitive-skills-normal-aging.html. Ostatni dostęp: październik 2017 r.
•    Ensari I, et al.Exercise training improves depressive symptoms in people with multiple sclerosis: results of a meta-analysis.Journal of Psychosomatic Research 2014;76(6):465-471.
•    Simpson R, et al.Mindfulness based interventions in multiple sclerosis - a systematic review.BMC Neurology 2014;14:15.
•    Feinstein, A et al.The link between multiple scerosis and depression. Nature Reviews Neurology volume 10, pages 507–517 (2014) |
•    das Nair R et al. Memory rehabilitation for people with multiple sclerosis. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Mar 23;3:CD008754.

MAT-PL-2002137-2.0-11/2022