Jak czytać badania naukowe

Jak czytać badania naukowe

Leczenie stwardnienia rozsianego (SM) przeszło długą drogę – od jednego zarejestrowanego leku na początku lat 90. do kilkunastu zatwierdzonych leków modyfikujących przebieg choroby (DMT) na całym świecie. Wciąż istnieją jednak niezrealizowane potrzeby medyczne związane z leczeniem SM oraz opieką nad pacjentami z tą chorobą. Obecnie lekarze i naukowcy na całym świecie prowadzą badania z nadzieją znalezienia nowych i udoskonalonych metod diagnozowania, leczenia i monitorowania osób chorych na SM.

Aby przedstawić wyniki badań, które ostatecznie mogą pozytywnie wpłynąć na przebieg choroby u poszczególnych pacjentów, naukowcy publikują swoje prace w czasopismach naukowych.
 Dla osoby spoza tego środowiska publikacje naukowe mogą wydawać się skomplikowane oraz trudne do zrozumienia i interpretacji. Niniejszy przewodnik zawiera przydatne wskazówki, 
które mogą pomóc:
•    zrozumieć typowe części publikacji naukowych oraz miejsca, w których można znaleźć kluczowe informacje
•    uzyskać więcej informacji w ramach przygotowań do rozmów z lekarzem lub pracownikiem służby zdrowia

Typowe części większości publikacji naukowych to: streszczenie, wprowadzenie, metodologia, wyniki i omówienie wyników badań. Części te występują w większości typów publikacji, w tym zarówno dotyczących badań klinicznych, jak i tych, które ogólnie dotyczą stanu chorobowego.
Omówmy kolejno, jakie informacje zwykle zawierają poszczególne części:

StreszczenieWprowadzenieMetody

Punkty końcowe to parametry, których analiza pozwala uzyskać odpowiedzi na pytania badawcze – na przykład: „Jaki jest wpływ SM na jakość życia lub samopoczucie emocjonalne?”

W tej części można dowiedzieć się, czy dane badanie dotyczyło określonej grupy wiekowej i/lub rozpoznania. Niektóre artykuły naukowe określa się jako przeglądy systematyczne i
 metaanalizy – pozwalają one pracownikom służby zdrowia zapoznać się z podsumowaniem kilku badań w jednej publikacji, zamiast wyszukiwać każde z nich osobno.

Wyniki

Gdy wynik jest statystycznie istotny, oznacza  niewielkie  prawdopodobieństwo, aby różnice pomiędzy grupami (np. uczestnikami badania otrzymującymi lek w porównaniu z uczestnikami otrzymującymi placebo) były dziełem przypadku. Niektóre publikacje zawierają analizy wyników badania w podgrupach uczestników wyróżnionych w oparciu o ich unikalne cechy, takie jak lokalizacja geograficzna lub grupa wiekowa. Wyniki mogą, lecz nie muszą być statystycznie istotne.
 

Omówienie wyników

Chociaż na początku czytanie publikacji naukowych może wydawać się trudne, z czasem staje się to coraz łatwiejsze. Ważną kwestią, o której należy pamiętać, jest to, że istnieje
 wiele publikacji naukowych, które dostarczają dowodów na temat najlepszych metod leczenia danej choroby, ale pojedyncza publikacja nie jest w stanie dostarczyć odpowiedzi na wszystkie pytania zadawane przez pacjentów, badaczy i klinicystów. W przypadku pytań lub wątpliwości po zapoznaniu się z publikacją naukową można omówić je z pracownikiem służby zdrowia – pozwala to wynieść więcej z rozmów w trakcie wizyt.

Referencje

MAT-PL-2002137-2.0-11/2022