Czy SM jest aktywne przez cały czas?

Czy SM jest aktywne przez cały czas?

Skąd wiemy, kiedy SM wywołuje uszkodzenie? Co dzieje się w mózgu i pozostałych częściach OUN pacjenta, gdy nie doświadcza on rzutu? Przyjrzymy się teraz zależności pomiędzy samopoczuciem pacjenta a tym, co dzieje się w jego OUN — może ona nie być tak prosta, jak się wydaje.

Szybkie fakty
  • Gdy SM powoduje uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN), określa się je czasem jako „aktywne”. Tę aktywność SM można często zobaczyć w badaniu MRI jako pojawienie się nowych ognisk demielinizacyjnych 
  • Konsekwencje aktywności SM nie zawsze są przewidywalne, ponieważ może ono powodować bezobjawowe uszkodzenia, które kumulują się w czasie, wywołując później objawy
  • Jeżeli stwardnienie rozsiane nie wydaje się powodować u pacjenta pojawienia się nowych ognisk na podstawie obrazowania metodą rezonansu magnetycznego, czyli badania MRI i pacjent nie doświadcza żadnych nowych objawów, lekarz może powiedzieć, że choroba jest obecnie „nieaktywna” 
Czy moje SM jest nieaktywne?

Należy się cieszyć, kiedy pacjent czuje się lepiej. Jednak dobre samopoczucie nie zawsze oznacza, że stwardnienie rozsiane nie powoduje pojawienia się nowych ognisk w OUN lub że jest nieaktywne. Niektóre uszkodzenia związane z SM, czyli ogniska (zmiany) demielinizacyjne w OUN są bezpośrednio powiązane z różnymi odczuwanymi objawami. Mogą być także obecne ogniska demielinizacyjne, które nie powodują żadnych zauważalnych objawów i noszą one nazwę bezobjawowych ognisk demielinizacyjnych. 

Innymi słowy stwardnienie rozsiane może uszkadzać OUN bez wiedzy pacjenta. Tylko MRI umożliwia wykrycie cichych zmian demielinizacyjnych w OUN. 

Poniżej wymieniono niektóre fakty ustalone w toku badań naukowych:

Jeżeli moje SM jest aktywne, dlaczego czuję się dobrze?

Mózg to niezwykły narząd i czasem jest on w stanie naprawiać uszkodzenia powstałe na wczesnym etapie SM, a nawet kompensować pojawienie się nowych zmian, używając alternatywnych szlaków sygnałowych w mózgu. To wyjaśnia, dlaczego pacjent może czuć się relatywnie dobrze nawet gdy stwardnienie rozsiane powoduje pojawienie ognisk demielinizacyjnych w jego OUN. Tłumaczy to także, dlaczego możliwe jest pełne ustąpienie objawów po rzucie na wczesnym etapie choroby.
 
Jednakże gdy uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego staje się większe, OUN może nie być już zdolny do kompensacji. Z tego powodu bardziej trwałe zmiany w funkcjonowaniu fizycznym, emocjonalnym i umysłowym mogą być zauważalne dopiero na późniejszym etapie choroby.

Referencje
  • Giovanni G et al. 2017. Brain health: time matters in multiple sclerosis. Materiał dostępny pod adresem: www.msbrainhealth.org/report. Ostatni dostęp: październik 2017 r.
  • https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.psjd-53f308d5-3f86-4768-8b0e-27af90501590/content/partContents/37b30221-4153-3b30-99b2-d0108cefaac7
  •  http://www.phmd.pl/api/files/view/544383.pdf
  • https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.psjd-13c48912-07ce-4e2d-8fc1-524e884a12a2/content/partContents/18a87b66-2e08-3f33-8c7a-c74ad1180316

MAT-PL-2002137-2.0-11/2022