Chociaż nie istnieje jedna definicja pojęcia mindfulness, czyli uważności, można je opisać jako stałą świadomość błądzącego umysłu. Praktykując mindfulness, możesz łagodnie nakierować uwagę na wydarzenia chwili obecnej, kiedy tylko zaczniesz odpływać myślami.
To podejście terapeutyczne nie eliminuje negatywnych myśli i emocji; jego celem jest pomoc w rozumieniu, dlaczego takie myśli i emocje powstają i jak sobie z nimi radzić.
Dr Maria João Martins, psycholog kliniczny i pacjentka z SM, opowiada o swoich badaniach nad ważnością i o pozytywnym wpływie, jaki regularne praktykowanie mindfulness wywiera na osoby z chorobami przewlekłymi takimi jak SM.
- Czym jest praktyka mindfulness oparta na współczuciu?
-
Dr Maria João Martins od dawna interesuje się pomaganiem osobom z problemami psychicznymi. Studia magisterskie odbyła w zakresie „Interwencji kognitywno-behawioralnych (CBT) w zaburzeniach psychologicznych i zdrowotnych”. Po rozpoczęciu studiów doktoranckich zaczęła pracować klinicznie z pacjentami cierpiącymi na choroby przewlekłe i ciężkie choroby psychiczne, takie jak schizofrenia.
Entuzjazm innych profesjonalistów z tej dziedziny zmotywował Marię do opracowania interwencji mindfulness opartej na współczuciu w ramach pracy doktorskiej. Podejście to ma na celu pomóc ludziom tworzyć relacje oparte na współczuciu i pielęgnować współczucie do samego siebie – technikę, której Maria używa sama i która jej zdaniem może być przydatna dla innych chorych z SM.
Współczujący dotyk to jedno ze stosowanych tu ćwiczeń, które można łatwo włączyć do codziennej aktywności lub wykonywać, gdy pojawiają się trudne sytuacje. Szeroko stosowany przykład współczującego dotyku obejmuje uczucie delikatnego ucisku dłoni umieszczonej nad sercem i koncentrowanie się na naturalnym wznoszeniu się i opadaniu klatki piersiowej. Inne uspokajające ćwiczenia to przykładanie ręki do brzucha, gładzenie ramion i układanie głowy w dłoniach.
- Korzyści z mindfulness dla SM
-
Gdy w 2016 r. zdiagnozowano u niej rzutowo-remisyjną postać SM,
Maria już wtedy praktykowała mindfulness w związku ze swoimi zainteresowaniami badawczymi. Jednak rozpoznana choroba zdecydowanie stała się bodźcem do włączenia mindfulness w jej porządek dnia.Opierając się na własnym doświadczeniu, Maria uważa, że mindfulness i ćwiczenia współczujące miały znaczny pozytywny wpływ na jej zdrowie psychiczne i fizyczne. Pomogły jej również stać się bardziej świadomą własnego ciała i jego stanu, dzięki czemu mogła odpowiednio reagować i pozwolić ciału odpocząć w razie zmęczenia.
„Praktykowanie współczucia do samej siebie pomogło mi łatwiej przyjmować pomoc, której potrzebuję w pracy. Czuję, że uważność pomogła mi również z wyzwaniami kognitywnymi, z którymi zmagałam się od czasu rozpoznania choroby, jak np. przetwarzanie tego, co ludzie do mnie mówią. Mindfulness umożliwia mi skupienie uwagi na interakcji natychmiast, bez rozpraszania się z powodu otoczenia czy własnych myśli.”
Istnieje wiele dowodów naukowych na poparcie korzyści płynących z mindfulness zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego u osób z SM, na przykład obserwowana poprawa dotycząca depresji, zaburzeń lękowych, równowagi, bólu i nasilonego zmęczenia.1 Interwencje mindfulness wykazywały także potencjał zmniejszenia wpływu stresu na układ odpornościowy, zwłaszcza w SM.2
- Czy chcesz spróbować mindfulness?
-
Maria jest gorącą zwolenniczką krótkich medytacji mindfulness, które
mają osadzić osobę w teraźniejszości.
3-minutowa chwila wytchnienia to technika stanowiąca dobre wprowadzenie do mindfulness i dająca się łatwo włączyć do codziennych aktywności.Najpierw zwiększa świadomość ogólnego otoczenia, potem skupia uwagę na oddychaniu, a wreszcie na wrażeniach odbieranych przez ciało.
Gdy nauczysz się tego ćwiczenia, możesz je wykonywać w większości sytuacji i odpowiednio dostosować w razie potrzeby. W sytuacjach społecznych, gdzie koncentracja bywa utrudniona, łatwiejsze może być skupienie uwagi na wrażeniach odbieranych przez dłonie lub stopy i na tym, jakie odczucie daje dotykanie powierzchni, czyli tzw. uziemienie.
Inna prosta technika uziemienia polega na odbieraniu i uważnym obserwowaniu tego, co nas otacza. Zwracając uwagę na bieżącą chwilę, skupiasz się na swoich zmysłach. Na tym co widzisz, słyszysz, wyczuwasz węchem, czujesz lub smakujesz, bez krytykowania lub oceniania.
Ze względu na swoją chorobę Maria jest zdeterminowana, aby w przyszłości podążać ścieżką badawczą z osobistym celem i zamierza badać korzyści praktyki mindfulness opartej na współczuciu zwłaszcza u osób z SM – to cenna praca w dziedzinie, w której jak dotąd nie opublikowano żadnych prac naukowych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat mindfulness i pozytywnego wpływu, jaki może mieć na życie z SM, sprawdź strony internetowe i aplikacje polecane przez dr Marię João Martins wymienione pod artykułem.
- Aplikacje
-
Headspace i The Mindfulness App to narzędzia, które możesz pobrać na smartfon. Przeprowadzą cię przez ćwiczenia mindfulness, które można dostosowywać do swoich możliwości i potrzeb. - Referencje
-
- Simpson, Robert i wsp. "Mindfulness based interventions in multiple sclerosis-a systematic review." BMC neurology 14.1 (2014): 15.
- Creswell, J. David. "Mindfulness interventions." Annual review of psychology 68 (2017): 491-516.
MAT-PL-2002139-2.0-11/2022